Τα λιπαντικά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του αυτοκινήτου σου!
Τα λιπαντικά των κινητήρων έχουν δυο βασικές λειτουργίες.
- Πρώτα από όλα λιπαίνουν, δηλαδή μειώνουν τις τριβές ανάμεσα στα κινούμενα μέρη του κινητήρα. Το λάδι δημιουργεί ένα φιλμ το οποίο εισχωρεί ανάμεσα στις δυο επιφάνειες, επιτρέποντας τους παράλληλα την κίνηση, χωρίς όμως να έρχονται σε επαφή.
- Η δεύτερη βασική λειτουργία που εξυπηρετεί το λιπαντικό, είναι η απαγωγή θερμότητας από τα τοιχώματα του κινητήρα. Λειτουργεί για παράδειγμα σαν τον αέρα που φυσάμε πάνω σε καυτό φαγητό για να κρυώσει. Το λάδι που ρέει εντός του κινητήρα πρέπει να είναι σε τέτοια κατάσταση που η σύνθεση του να μπορεί να αντέχει τις θερμοκρασίες λειτουργίας.
Ο κύκλος ζέστη-κρύο, σιγά-σιγά διασπά τα συστατικά του λαδιού που το κάνουν να διατηρεί τα χαρακτηριστικά του, ενώ η κατάσταση χειροτερεύει από τις προσμίξεις από το θάλαμο καύσης, τον οποίο το λάδι καθαρίζει σε κάθε ανέβασμα του πιστονιού. Έτσι καθώς τα χιλιόμετρα μαζεύονται, το λάδι μαυρίζει και σταδιακά χάνει τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του, η κατανάλωση του αυτοκινήτου αυξάνεται, το ίδιο και οι εκπομπές ρύπων με αποτέλεσμα να χρειάζεται αντικατάσταση. Με άλλα λόγια, η διάρκεια ζωής του κάθε λιπαντικού είναι ορισμένη και ορίζεται από τον κατασκευαστή του και στη συνέχεια από τον κατασκευαστή του αυτοκινήτου, ο οποίος γνωρίζει τις αντοχές και τις καταπονήσεις που δέχεται το μηχανικό σύνολο.
Ακόμα μια σημαντική λειτουργία του λιπαντικού είναι ότι, λόγω των ειδικών καθαριστικών συστατικών που διαθέτει, φροντίζει και απομακρύνει τα διάφορα υπολείμματα καύσης που δημιουργούνται. Για τα παλαιότερης τεχνολογίας αυτοκίνητα η αλλαγή λιπαντικού γίνεται κάθε 7.500-10.000 χλμ. Στα νέας τεχνολογίας μια φορά το χρόνο.
Ποια κατηγορία λιπαντικών πρέπει να διαλέξω;
Στα καταστήματα που πωλούν λιπαντικά κινητήρων, θα βρείτε τα εξής:
• Τα ορυκτέλαια που είναι η πιο φτηνή επιλογή, αλλά αυτά τα λιπαντικά έχουν μόρια που διαφέρουν σε μέγεθος και σύνδεση, με αποτέλεσμα να καταπονούνται περισσότερο και σε μικρότερο χρονικό διάστημα.
• Τα συνθετικά (χημικά προϊόντα) διατηρούν σταθερή τη λιπαντική μεμβράνη και οι μεγάλες θερμοκρασίες δεν αλλοιώνουν το ιξώδες τους. Είναι ακριβότερα, αλλά καλύπτουν απόλυτα τους σύγχρονους κινητήρες που κατασκευάζονται με ακραίες ανοχές.
• Τα ημισυνθετικά (ορυκτέλαια επεξεργασμένα έτσι, ώστε να έχουν χημική σύνθεση σχεδόν όμοια με αυτήν των συνθετικών) που είναι μείγματα ορυκτελαίων και συνθετικών λιπαντικών.
• Τα ανακυκλωμένα (ο βαθμός απόδοσής τους φτάνει το 70% σε σχέση με τα μη ανακυκλωμένα).
Πρόσθετα λιπαντικών: Τι είδη υπάρχουν και τι προσφέρουν;
Για τη βελτίωση των ιδιοτήτων και της ποιότητας των λιπαντικών, υπάρχουν κάποιες χημικές βελτιωτικές, γνωστές σαν πρόσθετα. Τα κυριότερα είδη προσθέτων, είναι τα εξής:
• Βελτιωτής Δείκτου Ιξώδους. Αποτελείται από μείγμα πολυμερών, που μειώνουν το βαθμό μεταβολής του ιξώδους, σε σχέση με τη θερμοκρασία. Το πρόσθετο αυτό είναι ανενεργό στις χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά αυξάνει το ιξώδες του λιπαντικού στις υψηλότερες θερμοκρασίες, αντισταθμίζοντας έτσι τη φυσική τάση του λαδιού να γίνει πιο λεπτόρρευστο.
• Απορρυπαντικά πρόσθετα. Χρησιμοποιούνται για να διατηρούν καθαρό τον κινητήρα, αποτρέποντας το σχηματισμό αποθέσεων.
• Διασκορπιστές. Όπως και τα απορρυπαντικά πρόσθετα έχουν σα σκοπό να διατηρούν τον κινητήρα καθαρό, πράγμα που επιτυγχάνουν κρατώντας τις διάφορες ακαθαρσίες σε συνεχή αιώρηση.
• Πρόσθετα κατά της φθοράς. Τα λιπαντικά μεγάλου ιξώδους προστατεύουν τους ολισθητήρες των εκκεντροφόρων από φθορά, αλλά αυτά τα πρόσθετα δημιουργούν επιπλέον ένα μικροσκοπικό χημικό στρώμα σε κάθε μία από τις τριβόμενες επιφάνειες αποτρέποντας την επαφή μετάλλου με μέταλλο.
• Αντιοξειδωτικά πρόσθετα. Αποτρέπουν την οξείδωση του λιπαντικού.
• Αντιδιαβρωτικά πρόσθετα. Μειώνουν τη δράση του νερού και των οξέων που σχηματίζονται μέσα στο λιπαντικό
• Αντιαφρώδη πρόσθετα. Οι ταχύτητες με τις οποίες κινείται το λιπαντικό μέσα στον κινητήρα, αυξάνουν τις πιθανότητες να απορροφηθεί από το λάδι αέρας και να δημιουργηθεί αφρός, μειώνοντας έτσι δραστικά τις λιπαντικές του ιδιότητες.
• Πρόσθετα που αυξάνουν την αντοχή του φιλμ του λιπαντικού κάτω από μεγάλες θερμοκρασίες και πιέσεις.
